Achtergrond

Publieke organisaties zorgen voor de fysieke infrastructuur in Nederland
Publieke organisaties leggen infrastructuur aan om bepaalde maatschappelijke functies te faciliteren en houden die in stand. Deze verantwoordelijkheid is samengevat onder de noemer asset management. De kern van asset management is het vinden en bewaren van de balans tussen de kwaliteit (service levels van functies en assets), de kwetsbaarheid (restrisico’s bij functieverlies) en de kosten (aanleg, beheer en onderhoud). Naar schatting wordt in Nederland door RWS, waterschappen en gemeenten jaarlijks ongeveer 16 miljard Euro ingezet voor aanleg, beheer en onderhoud van landelijke, regionale en gemeentelijke (publieke) infrastructuur zoals wegen, dijken, kunstwerken, waterlopen, ondergrondse infrastructuur en waterzuivering. Daarvan wordt ca. 6 miljard besteed in de waterbouw en waterveiligheid.

Kansen

Risk and Opportunity Based Asset Management for Critical Infrastructure (ROBAMCI) geeft invulling aan risico gestuurd assetmanagement voor kritische infrastructuur in de grond-, weg- en waterbouw (GWW) sector. In het programma ROBAMCI is tussen 2015 en 2019 de toepassing van assetmanagement in de watersector verkend. ROBAMCI heeft het volgende opgeleverd:

• Een aanpak van anticiperend, systeemgericht en integraal asset management die kwantitatieve informatie biedt voor asset management beslissingen in de tijd
• Deze aanpak is getest op actuele beheervraagstukken. In 4 fasen van ROBAMCI zijn 14 cases uitgevoerd met actuele beheervraagstukken. Hieruit blijkt dat de aanpak een meerwaarde levert op verschillende dimensies: prestaties (Kwaliteit), maatschappelijk risico (Kwetsbaarheid) en kosten.
• Samenwerking tussen overheid, markt en kennisinstellingen. In de uitvoering van de cases bleek dat alle drie de hoeken van de gouden driehoek vanuit hun eigen rol, kennis en ervaring meerwaarde leveren.
Een belangrijke bevinding uit ROBAMCI is dat door de schaal van het vraagstuk te vergroten (in ruimte, tijd, zoekrichtingen) nieuwe oplossingen binnen bereik komen. De schaal waarop prestaties, risico’s en kosten worden geoptimaliseerd moet daarom nadrukkelijk worden opgevat als een vrijheidsgraad in plaats van als een gegeven.

ROBAMCI biedt handvatten om integraal, systeem-georiënteerd, risico-gebaseerd, anticiperend asset management in de watersector te kunnen uitvoeren. De sector kan in risico-gebaseerd en systeem georiënteerd assetmanagement groeien door:
• Interventies te baseren op het in stand houden van systeemfuncties in plaats van uit te gaan van prestatie-eisen aan en in stand houden van individuele assets.
• Interventies tijdig te doen, zodat ze planmatig kunnen worden voorbereid en uitgelijnd of meegekoppeld met andere ingrepen, ook die van andere beheerders.
• Interventies te optimaliseren over het systeem/netwerk èn over de levensduur, op basis van kennis over de conditie van de asset, het bijbehorend risico, en de veroudering/verandering ervan gedurende de levensduur
De instrumentatie voor Risk Based Asset Management biedt een uitstekende en uniforme basis voor beslissingen over maatregelen in en onderhoud van de asset portfolio.

Trends

Assetmanagement ontwikkelt zich tot een vakgebied waarmee beslissingen over aanleg, beheer en onderhoud worden onderbouwd met een systematische, systeem-georiënteerde en duurzame aanpak. Kennis en ervaring van en data over verschillende assets in de ketens of netwerken zijn vaak zowel versnipperd tussen als binnen verschillende organisaties. Er lijkt een groeiende behoefte naar ondersteuning op het gebied van assetmanagement door kwantitatieve beslismodellen die zich richten op het instandhouden van de functie van systemen.

De toenemende complexiteit vraagt om een systeemaanpak
De afwegingen om de balans tussen kwaliteit, kwetsbaarheid en kosten te bewaren worden steeds complexer in het besef dat de samenleving vraagt om transparante keuzes en verantwoording van belastinggelden, en dat de maatschappij verwacht dat verbeteringen en onderhoud over de sectoren heen wordt afgestemd. De complexiteit neemt toe naarmate er meer functies en beheerders onderdeel uitmaken van hetzelfde beslisvraagstuk. Dit speelt met name in de watersector. Bovendien staat Nederland aan de vooravond van het bereiken van de einde van de levensduur van een groot deel van het arsenaal aan infrastructuur: we spreken over grote vervangingsopgaven. Klimaatverandering, bodemdaling, maatschappelijke opgaven en nieuwe kennis zijn belangrijke aanjagers waarom beslissingen over aanleg, beheer en onderhoud van infrastructuur steeds meer worden onderbouwd met een systematische en systeem-georiënteerde aanpak.